Odchudzanie to proces wymagający i długotrwały. Wymagający, gdyż aby osiągnąć sukces, konieczna jest zmiana całego stylu życia, zarówno tego, co i ile jemy, ale także tego, jak odpoczywamy czy spędzamy czas wolny. Długotrwały, bo jak wskazują specjaliści, chcąc uniknąć tzw. efektu jojo, spadek masy ciała powinien być stopniowy. Nierzadko jest to proces również bardzo trudny. Czy zatem są narzędzia, które mogą ułatwić nam ten proces? Czy korzystanie ze słodzików pomaga schudnąć?
Odchudzanie to proces wymagający i długotrwały. Wymagający, gdyż aby osiągnąć sukces, konieczna jest zmiana całego stylu życia, zarówno tego, co i ile jemy, ale także tego, jak odpoczywamy czy spędzamy czas wolny. Długotrwały, bo jak wskazują specjaliści, chcąc uniknąć tzw. efektu jojo, spadek masy ciała powinien być stopniowy. Nierzadko jest to proces również bardzo trudny. Czy zatem są narzędzia, które mogą ułatwić nam ten proces? Czy korzystanie ze słodzików pomaga schudnąć?
Dieta i słodziki – skąd to połączenie?
Gdy naszym celem jest utrzymanie stałej masy ciała lub jej redukcja, jednym z największych wyzwań jest ograniczanie spożycia kalorii, bądź ścisła kontrola tego, co jemy i ile jemy. W końcu wiemy przecież, że osoby będące na diecie stale liczą kalorie. Dieta odchudzająca to także konieczność wykluczenia lub chociaż ograniczenia spożycia wybranych produktów spożywczych takich jak tłuszcz czy cukier. Zwłaszcza ten ostatni, ma wielu wielbicieli. Zarówno wśród dzieci i młodzieży, jak i dorosłych wskazuje się, że rezygnacja z dosładzania czy słodkich przekąsek jest dużym wyzwaniem.
Substancje słodzące, czyli słodziki, znane także jako zamiennik cukru, mogą odgrywać duże znaczenie w diecie odchudzającej, a także u tych osób, które chcą ograniczyć swoje spożycie cukru czy kalorii. Powstaje jednak pytanie, czy słodziki naprawdę pomagają schudnąć? Jakie są zalety, a jakie wady ich stosowania?
Słodziki – budowa i przeznaczenie
Związki zaliczane do grupy słodzików to substancje chemiczne syntetyczne lub substancje występujące naturalnie. W zależności od ich kaloryczności i siły słodzenia dzielimy je na poliole i intensywne substancje słodzące. Na co dzień stosuje się je w produkcji żywności w celu nadawania słodkiego smaku produktom spożywczym, natomiast niektóre związki mogą także pełnić rolę substancji wypełniających czy wzmacniających smak.
Warto wiedzieć, że substancje słodzące mogą być dodawane do produktów spożywczych wyłącznie w formie określonej w przepisach prawnych. Co więcej, słodziki dodaje się tylko do żywności przetworzonej. Nie można ich stosować w przypadku świeżych i surowych produktów takich jak np. owoce czy warzywa. Ponadto, aby wybrana substancja słodząca była dostępna na rynku artykułów spożywczych, musi zostać potwierdzone bezpieczeństwo jej konsumpcji. Wszystkie zasady związane ze stosowaniem słodzików są dostępne w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dn. 16.12.2008 r. na temat dodatków do żywności.
Zalety spożywania słodzików
Ograniczenie spożycia kalorii
Słodziki, zwłaszcza te należące do grupy intensywnych substancji słodzących, pozwalają na spożywanie produktów słodkich, ale bez dodatkowych kalorii. Większość słodzików z tej grupy charakteryzuje się tak wysoką siłą słodzenia, że ich kaloryczność wynosi zero. Z kolei słodziki zaliczane do grupy polioli np. erytrytol mają około 50% kcal mniej niż klasyczny cukier spożywczy.
Kontrola poziomu glukozy we krwi, lepiej wyrównana glikemia
Częste i wysokie wahania poziomu glukozy przyczyniają się do rozchwiania poziomu insuliny, anabolicznego hormonu odpowiadającego za transport glukozy do komórek. W przypadku osób zdrowych jest to niekorzystne, ponieważ przyczynia się do wzrostu masy ciała i insulinoporności.
W przypadku osób z cukrzycą, zarówno typ I, jak II, jest to o tyle istotne, że w zależności od poziomu glikemii, pacjenci podają sobie odpowiednie leki lub/i także insulinę. Wahania glikemii utrudniają chorym codzienne funkcjonowanie i wpływają na gorszenie jakości życia i zdrowia.
Ograniczenie ryzyka próchnicy
Warto także pamiętać, że substancje słodzące, dzięki temu, że nie są trawione przez florę bakteryjną jamy ustnej, nie przyczyniają się do zwiększenia ryzyka próchnicy. Z kolei cukier przez to, że jest źródłem węglowodanów prostych, stanowi doskonałą pożywkę do namnażania się bakterii. Przy braku częstej oraz odpowiedniej higieny może to się przyczynić do rozwoju próchnicy i powstania ubytków w zębach.
Obawy związane ze spożyciem substancji słodzących
Niektórzy badacze wskazują, że spożywanie substancji słodzących może uniemożliwić oduczenie się spożywania smaku słodkiego, co w przyszłości nie pozwoli zrezygnować z cukru. Zdaniem tych osób substancje słodzące nie wspierają budowania zdrowych nawyków żywieniowych, a ponadto mogą zwiększać apetyt na wysokokaloryczną żywność czy dawać złudne poczuci diety, które w konsekwencji przyczyni się do wyższego spożycia kalorii.
Kolejnym zarzutem wobec substancji słodzących jest także to, że niektóre badania, zwłaszcza w modelu zwierzęcym, wskazują, że spożywania zamienników cukru wpływa negatywnie na liczebność i różnorodność bakterii zasiedlających przewód pokarmowy, co może przyczynić się do zwiększenia ryzyka wybranych chorób jelit, w tym także tych o podłożu zapalnym.
Substancje słodzące – czy są bezpieczne?
Analizując wpływ substancji słodzących na zdrowie, potencjalnie łatwo dostrzec wiele plusów wynikających z ich spożycia. W końcu wydaje się, że dostarczają nam w diecie słodki smak bez nieprzyjemnych konsekwencji, jakimi są dodatkowe kalorie. A mimo to nadal ich spożycie budzi obawy. Czy słusznie?
Jak wskazują przedstawiciele EFSA, czyli Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, podejście konserwatywne jest właściwe, choć nie ma powodu, by całkowicie zrezygnować ze spożywania substancji słodzących. Jak podkreślają eksperci, słodziki dopuszczone do spożycia dla konsumentów muszą mieć potwierdzony profil bezpieczeństwa. Sytuacja ta jednak może stwarzać zagrożenie, gdy nadużywamy słodzików – spożywamy je często i w dużych ilościach.
Warto jednak pamiętać, że kluczem do sukcesu jest umiar! Zgodnie ze stanowiskiem Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w sprawie stosowania niskokalorycznych substancji słodzących słodziki mogą stanowić element zdrowej diety, a także wspierać nas w redukcji masy ciała. Należy jednak pamiętać o umiarkowanym ich spożyciu i właściwym stylu życia ogółem. Jeśli naszym celem jest redukcja masy ciała, konieczne jest włączenie odpowiedniej aktywności fizycznej, spożywanie diety zdrowej, zróżnicowanej i dopasowanej pod względem kaloryczności.
Bibliografia
- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w sprawie stosowania niskokalorycznych substancji słodzących. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2012; 8:4:144 – 145.
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r.
- Wierzbicka. Słodziki. Aspekty żywieniowe i zdrowotne. Wszechnica Żywieniowa SGGW 2014.